काठमाडौं । पार्टी महामन्त्री गगन थापालाई भारी मतान्तरले पराजित गर्दै प्रधानमन्त्री एवं सभापति शेरबहादुर देउवा कांग्रेस संसदीय दलको नेतामा निर्वाचित भएका छन् । पार्टीको संसदीय दलको नेताका लागि बुधबार भएको मतदानमा देउवाले ६४ र महामन्त्री थापाले २५ मत पाएका छन् । निर्वाचनमा ८९ मतदाता थिए ।

पार्टीको संसदीय दलको नेतामा निर्वाचित भएसँगै देउवा पार्टीभित्र मात्र होइन, समग्र देशको राजनीतिमा झन् शक्तिशाली नेताका रूपमा उदाएका छन् । कांग्रेस विधानमा दलको नेता नै प्रधानमन्त्रीको उम्मेदवार बन्ने व्यवस्था भएकाले यो जितले सबैभन्दा ठूलो दलका सभापति देउवालाई छैटौँपटक प्रधानमन्त्री बन्ने बाटो खुला गरेको छ ।

दलको नेताको निर्वाचनमा ५० प्रतिशतभन्दा बढी मत आएपछि निर्वाचन समितिले देउवालाई नेता चयन भएको घोषणा गरेको थियो । निर्वाचन समिति संयोजक सहमहाममन्त्री भीष्मराज आङदेम्बेका अनुसार निर्वाचनमा ८९ सांसदले नै मतदान गरेका थिए । कांग्रेस विधानमा दलको नेता हुन ५० प्रतिशतभन्दा बढी मत पाउनुपर्छ । एक वर्षअघि भएको १४औँ महाधिवेशनबाट उनी दोस्रो कार्यकालका लागि पाटी सभापति बनेका थिए ।

दलको नेतामा निर्वाचित भएसँगै देउवाका अगाडि इतर समूहलाई विश्वासमा लिएर पार्टी चलाउने र अन्य दलसँग समन्वयकारी भूमिका निर्वाह गरेर अहिलेको राजनीतिक कोर्स अगाडि बढाउने दायित्व थपिएको छ । दलको नेतामा निर्वाचित भएपछि सभापति देउवाले पार्टीलाई मिलाएर राम्रोसँग अघि लैजान आफू प्रतिबद्ध रहेको प्रतिक्रिया दिए । ‘सबैलाई मिलाएर लैजानेछु । पार्टीलाई राम्रोसँग अघि बढाएर लैजाने कुरामा प्रतिबद्ध छु,’ देउवाको भनाइ थियो । देउवाले दलको नेतामा निर्वाचित गराएकोमा सांसदलाई र सफलतापूर्वक निर्वाचन सम्पन्न गराएकोमा निर्वाचन समितिलाई धन्यवाद दिएर बाहिरिएका थिए ।

इतर समूहले आफ्नो पक्षमा न्यूनत ३२ सांसद रहेको दाबी गरे पनि महामन्त्री थापाले २५ मत मात्रै पाए । सोही कारण महामन्त्री थापाले परिणाम अनपेक्षित भए पनि स्वाभाविक रूपमा लिएको प्रतिक्रिया दिए । ‘लोकतान्त्रिक अभ्यासका रूपमा परिणामलाई स्वाभाविक रूपमा लिएको छु । कांग्रेस रूपान्तरको मेरोे प्रस्तावमा पार्टीका अधिकांश साथीहरू उभिनुभएको रहेनछ भन्ने परिणामले देखाएको छ,’ उनले भने, ‘मलाई समूहमा रहेको मतले पुग्दैन भन्ने थाहा थियो । अरू पनि मत थपिन्छ भन्ने विश्वास थियो, तर त्यो धेरै नै अनपेक्षित देखियो ।’

उनी संसदीय राजनीतिमा छैटौँपटक दलको नेता भएका छन् । यसअघि उनी ०५१, ०५८, ०६३, ०७२ र ०७४ मा पनि संसदीय दलको नेता निर्वाचित भएका थिए । देउवाको २६ भदौ ०५२ मा पहिलोपटक, ७ साउन ०५८ मा दोस्रोपटक, २१ जेठ ०६१ मा तेस्रोपटक, २३ जेठ ०७४ मा चौथोपटक र २९ असार ०७८ मा पाँचौँपटक प्रधानमन्त्री भएको इतिहास छ । देउवा ६ दशकदेखि निरन्तर राजनीतिमा छन् ।

सभापति देउवाको उम्मेदवारीको प्रस्तावक वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेल र समर्थक पार्टी उपसभापति पूर्णबहादुर खड्का थिए भने महामन्त्री थापाको उम्मेदवारीको प्रस्तावक नेता डा. शेखर कोइराला तथा समर्थकमा उपसभापति धनराज गुरुङ, महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्मा र केन्द्रीय सदस्य प्रदीप पौडेल थिए ।

संसदीय दलमा ७१.९१ प्रतिशत सांसद आफ्नो पक्षमा उभिएको देखाएका देउवासँग केन्द्रीय कार्यसमितिमा पनि ठूलो शक्ति छ । केन्द्रीय समितिमा उनको पक्षमा ८२.२७ प्रतिशत सदस्य छन् । यसले संसदीय दल र पार्टी दुवैतिर देउवाको पकड बलियो बनेको छ । कांग्रेसको एकसय ३४ निर्वाचित र २३ मनोनीत गरी एक सय ५८ सदस्दीय केन्द्रीय कार्यसमिति छ । अझै १० जना मनोनयनको अधिकार सभापतिलाई छ ।

महामन्त्री शर्मा र पौेडेल समावेश भएसँगै केन्द्रीय समितिमा इतरको संख्या २८ पुगेको छ । यस आधारमा देउवासँग केन्द्रीय समितिमा ८२.२७ आफ्नो पक्षमा छ । महाधिवेशनमा निर्वाचित एक सय ३४ मध्ये महामन्त्री शर्मासहित एक सय नौजना संस्थापन समूहका थिए । २३ मनोनीतमध्ये पौडेलबाहेक दुईजना मात्र इतर समूहबाट मनोनीत भएका थिए । पौडेल महाधिवेशनमा सभापति देउवाको प्यानलबाट महामन्त्रीका उम्मेदवार थिए ।