काठमाडौं । कम्युनिष्ट राजनीतिको नेपालमा प्रभाव सुरु भएसँगै जनवादी विवाह सुरुवात भएको पाइन्छ ।

विभिन्न कुरीतिलाई जरैदेखि उखेल्ने उद्देश्यले कम्युनिष्ट राजनीतिमा आस्था राख्ने नेता कार्यकर्ताहरुले यो विवाहलाई महत्वकासाथ अंगालेको इतिहास पाइन्छ ।

हिजो माओवादी जनयुद्धताका यो किसिमको विवाहलाई निकै महत्व दिने गरिएको थियो । तथापि, यो त्यहाँ भन्दा अगाडि पनि प्रचलनमा रहेको भन्ने पनि सुनिन्छ ।

खासगरि माओवादीहरुले यो विवाहलाई बढि प्रचलनमा ल्याए । जनवादी विवाह (प्रगतिशील विवाह) सामान्य तवरले वैवाहिक बन्धनमा बाधिनु हो, न कुनै भड्किलो तरिकाले हो ।

माओवादीहरुले युद्धकालमा यसलाई प्राथमिक्ताका साथ लागु गरे । अहिले भने उनिहरु यो विवाहलाई ‘हात्तिको देखाउने र चपाउने दात फरक’ जस्तै भइसक्यो ।

हिजो मात्रै नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा)का महासचिव नेत्र विक्रम चन्द पुत्र डा. प्रकाश बुधबार विवाह बन्धनमा बाधिए ।

नेकपा निकट जनस्वास्थ्यकर्मी संघका महासचिव डा. प्रकाशले पेशाले चिकित्सक चितवनकै मान्यता थापासँग बुधबार लगन गाँठो कसे ।

पार्टी केन्द्रीय समितिले आयोजना गरेको विवाह कार्यक्रममा प्रकाश सदाझैं सर्ट र पाइन्टमा उपस्थित थिए भने डा. मान्यता सारी र ब्लाउजमा सामान्य ढंगले सजिएकी थिइन् ।

त्यसलाई प्रगतिशील विवाह भनिएको थियो । पार्टीका नेता तथा कार्यकर्तालाई साक्षी राखेर निकै संक्षिप्त रूपमा गरिएको विवाह कार्यक्रममा ३० हजार रूपैयाँ मात्र खर्च भएको बताइएको थियो ।

डा. प्रकाशले यसरि सामान्य तवरमा विवाह गरेको भन्दै उनको प्रशंसा पनि भएको थियो । खासमा विवाह सामान्य किसिमले मात्रै नभएको पाइएको छ ।

उनको विवाहमा इन्गेजमेन्टदेखि पार्टी दिनेसम्मका कार्यक्रमसहित तडक भडकरुपमा विवाह गरिएको देखिएको छ । बुधबार विवाह बन्धनमा बाधिएका प्रकाशको केहि समय अगाडी नै होटलमा धुमधाम इन्गेजमेन्ट गरिएको थियो ।

३० हजार खर्चिएर गरिएको भनिएको विवाहको पार्टी भने आज ब्यांक्विटमा दिइएको पाइएको छ ।

जनयुद्धको समाप्तीसँगै स्वयम् माओवादीका नेताहरु नै पैसाको माला, दुबोको माला लगाएर, ठूला–ठूला भोजभतेरको आयोजना गरेर आफ्नो तथा आफन्तको विवाह गराउन थालेसँगै यो किसिमको विवाह करिब–करिब लोप हुने दिशामा छ ।

यति बेला महासचिव विप्लबलाई पनि यहि तामझाममा बुहारी भित्राउन चटारो छ ।