ढाका । कुनै समय गरिबी र अभावका कारण कुख्यात बंगलादेशमा लामो समय सत्तामा रहेकी प्रधानमन्त्री शेख हसिनाले गत जुन २५ मा पद्मा नदीमा बनेको ६ दशमलव १५ किलोमिटर लामो रेल-सडक पुलको उद्घाटन गरेर विश्वलाई चकित पारेकी छिन् ।

पाकिस्तानबाट स्वतन्त्र भएपछि बंगलादेशमा बनाइएको यो सबैभन्दा ठूलो पूर्वाधार परियोजना हो । चीनको सहयोगमा बनेको यो विशाल पुलले शेख हसिनाले आफ्ना विपक्षीहरूलाई मात्र स्तब्ध पारेकी छैनन, उनले अर्को वर्ष हुने आम चुनावअघि पनि ठूलो लय तानेकी छिन् ।

यति मात्र होइन शेख हसिनाले उनको लगातार विरोध गरिरहेको अमेरिकालाई पनि यो परियोजना सफल बनाएर ठूलो सन्देश दिइन् ।

बंगलादेश र शेख हसिनाका लागि पद्मा पुल किन महत्त्वपूर्ण छ  ?

दक्षिण एसियाकै कान्छो देश बंगलादेशले लगातार नयाँ सफलताको कथा लेखिरहेको छ । ऋणको पहाडमुनि दबिएको पाकिस्तान गरिबीको अवस्थाबाट गुज्रिरहेको बेला शेख हसिनाको नेतृत्वमा बंगलादेश दक्षिण एसियामा ठूलो आर्थिक शक्तिका रूपमा उभिरहेको छ ।

यो ३.९ अर्ब डलरको पद्मा पुल बनाउने चाहना राखेकी शेख हसिनाले पुल निर्माणका लागि विश्व बैंकसँग आर्थिक सहयोग मागेकी थिइन् ।

यसैबीच लामो समयदेखि शेख हसिनाको विरोध गर्दै आएको अमेरिकाले विश्व बैंकलाई पद्मा पुल आयोजनाबाट फिर्ता लिन दबाब दिएको समाचार आएको छ । पुल निर्माणमा भ्रष्टाचार भएको आरोप लागेपछि विश्व बैंकलगायत अन्य सहयोगी निकायले यो पुल निर्माणका लागि आर्थिक सहयोग गर्न अस्वीकार गरेका थिए । यी आरोपहरूको केन्द्रमा क्यानडाको एक निर्माण कम्पनी संलग्न थियो ।

पाकिस्तानबाट स्वतन्त्र हुँदा शेख हसिनाका पिता शेख मुजीबको अमेरिकाले विरोध गरेको थियो । त्यसयता यी दुईबीच झगडा चलिरहेको थियो । अमेरिकाबाट झट्का लागेपछि शेख हसिनाले चीनको सहयोग लिएर यो विशाल पुल सफलतापूर्वक निर्माण गरी आफ्नो सपना पूरा गरिन् ।

चिनियाँ सरकारी सञ्चारमाध्यमले यसलाई चिनियाँ कम्पनी चाइना रेलवे मेजर ब्रिज इन्जिनियरिङ ग्रुपको सफलताको रूपमा वर्णन गर्दै बेल्ट एण्ड रोड परियोजनाले चीनको छवि बलियो बनाउने बताएको छ । राजधानी ढाकाबाट ४० किलोमिटरको दुरीमा अवस्थित पुल सन् २०१५ मा निर्माण सुरु भएको थियो ।

यो पुलले देशको दक्षिणपश्चिमी क्षेत्रलाई राजधानी ढाकासँग रेल र सडकमार्फत जोड्छ । शेख हसिनाका लागि यो पुल सन् २०२३ को डिसेम्बरमा हुने चुनावको लागि ठूलो सफलताको प्रतीकको रूपमा उभिएको छ । विपक्षीलाई जबरजस्ती हिरासतमा राखेको आरोप र उनीहरुको विरोधका बाबजुद पनि विपक्षीहरूले शेख हसिनाको १३ वर्षको शासनकालमा बंगलादेशले आर्थिक र मानवीय विकासको मोर्चामा प्रभावशाली प्रगति गरेको विश्वास गर्छन् ।

अर्कोतर्फ, यो पुल शेख हसिनाका लागि ठूलो गौरवको क्षण हो र उनको उत्कृष्ट नेतृत्वको अर्को प्रमाण हो । अमेरिकी दबाबमा विश्व बैंक परियोजनाबाट पछि हटेपछि शेख हसिनाले आफ्नै स्रोतसाधनले आयोजना सम्पन्न गर्ने निर्णय गरेकी थिइन् ।

विश्व बैंकले उक्त परियोजनामा ​​भ्रष्टाचारको विश्वसनीय प्रमाण रहेको आरोप लगाएको थियो, तर यो आरोप पछि क्यानडाको अदालतले खारेज गर्यो । हालै शेख हसिनाले पद्मा पुल आयोजना पूरा नहुने भन्ने आफ्ना प्रतिद्वन्द्वी खालिदा जियालाई संकेत गर्दै भनेकी थिइन्, ‘म महान् बंगबन्धु (शेख मुजिबुर रहमान) की छोरी हुँ । मैले प्रतिज्ञा गरेको कुरा पूरा गर्छु ।’

पद्मा पुल बनेपछि अब राजधानी ढाका दक्षिणी सबै जिल्ला र देशका अन्य बन्दरगाह मोङ्लासँग जोडिने बंगलादेशका अर्थविद्हरू बताउँछन् । यसले देशको वार्षिक कुल गार्हस्थ्य उत्पादनमा १.२ प्रतिशतले वृद्धि गर्नेछ । यो पुल निर्माणले अब बंगलादेशको अर्थतन्त्रमा १० अर्ब डलर थपिने अनुमान गरिएको छ । बंगलादेशमा अहिले दुई ठूला नदी पद्मा र जमुनामाथि बनेका पुलले सिंगो देशलाई एकीकृत र कनेक्टेड इकोनोमी बनाएको छ ।

यो पुल नहुँदा पद्मा नदीमा डुबेर वर्षेनी ठूलो संख्यामा मानिसको मृत्यु हुने गरेको छ । अब दुर्घटनाबाट बच्नलाई पनि नागरिकलाई ठूलो राहत पुग्नेछ । यसअघि सन् १९९६ मा सत्तामा आएपछि शेख हसिनाले जमुना नदीमा निर्माण भइरहेको पुल निर्माण सम्पन्न गरिसकेकी छिन् ।

पद्मा पुल लम्बाइको हिसाबले विश्वमा १२२ औं स्थानमा छ । प्राविधिक रूपमा चुनौती भएकाले पुल निर्माण गर्न चार हजार इन्जिनियरहरू लागेका थिए । यसका स्तम्भहरू पानीमा १२२ मिटरसम्म गहिराईसम्म बनाइएको छ र त्यस्ता पिलर ४१ वटा छन् ।  पद्मा नदीमा पानीको बहाव तीव्र भएकाले यो काम चुनौतीपूर्ण थियो ।