स्रोत साधनको वितरणमा न्यायका लागि नेपालमा देखिएका चुनौती र समाधान

नेपालवाच २०८१ असार २० गते ९:००

स्रोत साधनको वितरणमा न्यायका लागि नेपालमा देखिएका चुनौतीहरुको चर्चा गर्दै समाधानका लागि चाल्नुपर्ने उपायहरु बताउनुहोस् ।

उत्तर

स्रोत साधनको वितरणमा न्याय

स्रोत साधन र अवसरहरुको समानतापूर्वक र समतापूर्वक वितरण र स्थानीय श्रम, सीप, पूँजी, प्रविधीको न्यायोचित बाँडफाँड स्रोत साधनको वितरणमा न्याय हो ।

स्रोत साधनको वितरणमा न्यायका लागि गरिबी, असमानता, संक्रमणकाल र अविकासले पनि वाधा ब्यवधान पुर्याएको अवस्था छ ।

स्रोत साधनको वितरणमा न्यायका लागि देखिएका चुनौतीहरु

स्रोत साधनको वितरणमा न्यायका लागि देहायको क्षेत्रमा चुनौती पाउन सकिन्छ:

१) सेवा प्रवाह

सीमित स्रोत साधनको असीमित आवश्यकता अनुरुप समन्यायिक वितरण गर्नु
गरिबीको अवस्था ज्यादा भएकोले गरिबी अन्त्य गर्नेगरी स्थानीय स्रोत साधनको उपलब्धता पुर्याउनु
One Door System बाट सबैलाई एकीकृत र गुणस्तरीय सेवा प्रवाह गर्नु ।

२) विकास

सबै भूगोल र क्षेत्रमा समन्यायिक र समतामूलक विकास गर्नु
वातावरणमैत्री विकासका क्रियाकलाप संचालन गर्नु
दिगो विकासका लक्ष्यको स्थानीयकरण गरी सोही अनुरुप कार्यन्वयन गर्नु ।

३) अन्य

संक्रमणकालको अवस्थामा खाद्यान्न र उपभोगको सुनिश्चितता गर्नु
सबै क्षेत्रलाई पुग्ने गरी उत्पादन र उत्पादकत्व अभिवृद्धि गर्नु
सन्तुलित रुपमा प्रादेशिक एवम् क्षेत्रीय विकास गर्नु
संघ, प्रदेश र स्थानीय तहमा स्रोत र साधनको कुशल र प्रभावकारी बाँडफाँड गर्नु
आर्थिक, सामाजिक, राजनीतिक लाभको समान बाँडफाँड गर्नु
सामाजिक सांस्कृतिक भातृत्व र एकता कायम राख्नु लगायत ।

चुनौती समाधानका लागि चालिनुपर्ने उपायहरु

स्थानीय श्रम, सीप, पूँजी, प्रविधीको कुशल र प्रभावकारी परिचालन गर्ने
श्रोत साधनको सार्थकतापूर्ण र अर्थपूर्ण बाँडफाँड गर्ने
राजनीतिक, सामाजिक, आर्थिक लाभको सबै क्षेत्र तथा ठाँउमा समान हिस्सेदारी कायम राख्ने
वातावरणमैत्री विकासका क्रियाकलापहरु संचालन गर्ने
विश्वव्यापीकरणको स्थानीयकरणमा जोड दिने वा दिगो विकासका क्रियाकलापहरुको स्थानीयकरणमा जोड दिने
उत्पादन र उत्पादकत्व अभिवृद्धिमा जोड दिने
रोजगारीको अवसरहरु समान रुपमा सिर्जना गर्ने
एकद्धार प्रणालीबाट सेवा प्रवाह गरी सेवामा चुस्तता, शीघ्रता, गुणस्तरीयता र प्रभावकारिता कायम राख्ने
शिक्षा, स्वास्थ्य लगायत सामाजिक पूर्वाधारको क्षेत्रमा विकास बिस्तार गर्ने
जनसंख्या व्यवस्थापनलाई प्रभावकारी बनाउने
सामाजिक न्याय कायम राख्ने
सीमित स्रोत साधनको समतापूर्वक प्रयोग गर्ने वा अवसरको सुनिश्चितता प्रदान गर्ने
सबै भाषाभाषि, जातजाति, संस्कृति, धर्म, वर्ग, लिङ्ग, क्षेत्रको समान पहिचान, प्रभुत्व कायम गर्ने र सामाजिक सशक्तिकरण र समावेशीकरण प्रवर्द्धन गर्ने लगायत ।

अन्त्यमा,

स्रोत साधनको वितरणमा देखिएका समस्या तथा चुनौतीहरुको समाधान गरी जनताको Voice, Choice
र Right को सम्बोधन गर्न सकिन्छ । न्यायपूर्ण समाज निर्माण गरी Social Justice कायम गर्न सकिन्छ ।